Cư dân được hưởng quyền lợi gì khi nhà chung cư hết hạn?
Cho tới thời điểm hiện tại, vẫn có không ít cư dân hoang mang về thời hạn sử dụng của chung cư và không biết phải làm thế nào khi chung cư hết thời hạn. Có phải chung cư hết thời hạn thì cư dân sẽ mất đất, mất nhà không?
1. Thời hạn sử dụng chung cư
Theo Luật Nhà ở 2014, nhà ở chung cư sẽ có thời hạn, tuy nhiên việc xác định thời hạn chung cư được căn cứ vào cấp công trình xây dựng và kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở tại địa phương có chung cư. Việc kiểm định này sẽ do UBND cấp tỉnh nơi có chung cư thực hiện.
Nếu trường hợp chung cư có dấu hiệu bị hư hỏng nặng hay hết thời hạn thì cơ quan quản lý phải tổ chức kiểm định chất lượng công trình đó.
2. Xử lý thế nào khi chung cư hết hạn?
Bởi chung cư hiện nay có thời hạn sử dụng mà không ít cư dân mua nhà đều bày tỏ sự lo lắng, hoang mang về việc chung cư hết hạn sẽ phải ra ngoài, không còn chỗ ở.
Tuy nhiên, dựa theo Khoản 2, Điều 99 Luật Nhà ở năm 2014, sau khi hết thời hạn sử dụng chung cư, cơ quan quản lý nhà ở sẽ phải tổ chức kiểm định chất lượng công trình. Khi đã hoàn tất sẽ có văn bản thông báo, trong đó có nội dung liên quan đến thời hạn sử dụng. Cụ thể:
- Chủ sở hữu được phép tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trong luận điểm kiểm định nếu nhà chung cư còn đảm bảo an toàn về chất lượng và an toàn cho người dùng
- Cơ quan quản lý phải ban hành kết luận kiểm định chất lượng và báo cáo UBND cấp tỉnh để thông báo bằng văn bản cho chủ sở hữu căn hộ nếu nhà chung cư có nguy cơ sập đổ hay hư hỏng nặng
- Trường hợp khu đất có nhà chung cư không còn phù hợp với quy hoạch sử dụng nhà ở thì chủ sở hữu nhà chung cư phải có trách nhiệm phá dỡ để cải tạo, xây dựng (bàn giao cho cơ quan có thẩm quyền để phá dỡ và xây dựng công trình khác phù hợp với quy hoạch đã được duyệt)
Với những điều luật trên, có thể thấy việc xử lý nhà chung cư khi hết thời hạn phụ thuộc vào tình trạng thực tế của căn hộ, bản kết luận kiểm định của cơ quan quản lý cũng như quy hoạch đối với khu đất của dự án.
Chủ sở hữu có thể tiếp tục sử dụng trong khoảng thời hạn mà cơ quan quản lý đã đưa ra, hoặc cải tạo, sửa chữa hay giao lại chung cư cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để xây dựng công trình khác.
3. Cư dân tại căn hộ chung cư có mất nhà không?
Việc cư dân bị mất nhà khi chung cư hết thời hạn là không hoàn toàn chính xác. Như đã chia sẻ ở trên, tùy vào từng trường hợp cụ thể mà căn hộ hết thời hạn, cư dân sẽ có những quyền lợi khác nhau để đảm bảo tái định cư hoặc được thanh toán tiền để lo chỗ ở mới, cụ thể là:
| Tình trạng căn hộ khi hết thời hạn | Quyền lợi |
| Thuộc diện cải tạo, phá dỡ để xây lại |
– Chủ sở hữu không có nhu cầu tái định cư tại chỗ thì tùy theo điều kiện của địa phương mà được bố trí nhà hoặc đất ở tái định cư – Chủ sở hữu có nhu cầu tái định cư tại chỗ thì được bố trí nhà mới có diện tích tối thiểu bằng hoặc lớn hơn diện tích căn hộ cũ – Nếu Nhà nước đầu tư cải tạo, xây dựng lại căn hộ mà có chênh lệch về giá trị giữa nhà cũ và nhà mới thì chủ sở hữu được thanh toán giá trị chênh lệch theo phương án bố trí tái định cư đã được phê duyệt – Trường hợp chủ sở hữu và doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thỏa thuận đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà thì việc thanh toán giá trị chênh lệch được thực hiện theo thỏa thuận giữa các bên |
| Phá dỡ để xây dựng công trình khác | Được thuê, mua, được thuê mua nhà ở thương mại hay nhà ở xã hội hoặc được thanh toán tiền để lựa chọn nhà trên địa bàn làm nhà ở tái định cư hoặc được Nhà nước giao đất ở để tự xây dựng |
| Được Nhà nước được đầu tư cải tạo, xây dựng |
– Chủ đầu tư dự án phải thanh toán tiền để người tái định cư lo chỗ ở trong thời gian xây dựng, cải tạo lại hoặc tìm chỗ ở tạm thời cho cư dân – Nếu chủ sở hữu và doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thỏa thuận tự cải tạo, xây dựng lại thì chỗ ở tạm thời của chủ sở hữu trong thời gian này cũng sẽ được các bên tự định |
